Sztuka Leczenia

Wydanie: 2003 / 2, (tom: IX)

Logika w kształceniun akademickim w koncepcji Władysława Szumowskiego – aktualność problemu na co dzień

Autor rozwijając problem przydatności filozofii medycyny w dydaktyce akademickiej – nawiązuje do idei Władysława Szumowskiego i jego koncepcji dotyczącej logiki. Szumowski – najwybitniejszy i niekwestionowany po dzień dzisiejszy historyk i filozof medycyny, nie wymagający bliższej prezentacji w tym środowisku – wiele uwagi poświęcał logice. W pełni podzielając zasady logiki medycyny przedstawione przez Władysława Biegańskiego, który kładł głównie nacisk na samą dokładność badania i bezwzględny obiektywizm – Szumowski poszedł o krok dalej, podnosząc zarówno wartość tradycyjnej logiki arystotelesowskiej, jak i omawiając najczęstsze błędy logiczne w medycynie. Koncepcja ta wykazuje po dzień dzisiejszy pełną przydatność. Wobec kolosalnego przeciążenia programu nauczania, postulowane przez lata wprowadzenie wykładów z logiki jest niemożliwe, ale realne jest uwzględnienie logiki na podstawie przykładów przy okazji nauczania innych przedmiotów, szczególnie klinicznych. Autor obok przytaczania danych z piśmiennictwa dzieli się własnym długoletnim doświadczeniem.

Prawo pacjenta do uzyskania informacji medycznej: lekarze i reklama

Wpływy odziaływujące na życie społeczne w Polsce w ostatniej dekadzie doprowadziły do zmiany w postrzeganiu standardów etycznych wielu grup zawodowych. W odniesieniu do praktyki medycznej wyróżnić należy, wśród wielu innych, dwa typy takich wpływów, a mianowicie te dążące do: (1) promocji autonomii pacjenta oraz (2) uznania zdrowia za towar podlegający prawom rynku, a praktykujących medycynę za uczestniczących w tym rynku na równi z innymi usługodawcami. Kwestia moralności reklamy medycznej (co znaczy zarówno reklamowania się lekarzy, jak i ich udziału w reklamach różnych produktów firm farmaceutycznych i innych) wydaje się być problemem, który jest podejmowany przy bardzo silnym oddziaływania obu wymienionych wpływów. Wskazuje się, że prawo lekarzy do reklamy stanowi jedno z fundamentalnych praw każdego uczestnika „wolnego rynku”. Reklama lekarska jest uznana za ważny i użyteczny element w realizacji prawa pacjenta do zdobywania adekwatnej wiedzy medycznej. Udział lekarzy w reklamie produktów różnorodnych firm może stawać się elementem promocji zdrowia (obowiązku lekarzy?). Jednakże należy pamiętać o dokonaniu rozróżnienia pomiędzy informatywną a perswazyjną reklamą, która odniesiona do medycyny jest moralnie wątpliwa lub wręcz zła. Wyliczone zostały niektóre warunki, które winna spełniać etycznie słuszna reklama medyczna. W konkluzji stwierdza się, że zakaz reklamy, który stanowi normę zapisaną w Kodeksie Etyki Lekarskiej, jest nieetyczny.

Związek pomiędzy cechami osobowości a zachorowaniem na chorobę nowotworową i radzeniem sobie ze stresem wywołanym chorobą

Badania nad cechami osobowości predysponującymi do zapadnięcia na chorobę nowotworową mają długą historię. Jednym z najczęściej opisywanych w literaturze konstruktów teoretycznych jest osobowość typu C – zespół cech, których obecność zwiększa ryzyko zachorowania na raka. Wśród cech osobowości składających się na typ C wymienia się m.in. tendencję do tłumienia emocji, szczególnie negatywnych takich jak gniew czy wściekłość, skłonność do uznawania potrzeb innych za ważniejsze od własnych, niską samoocenę, nieumiejętność radzenia sobie ze życiowymi zmianami, tendencję do popadania w nastroje depresyjne, oraz skupianie się wyłącznie na negatywnych aspektach życia. W niniejszej pracy przedstawione zostały wyniki badań weryfikujących założenie o istnieniu typu osobowości karcynogennej. Dodatkowo przeanalizowano wyniki badań dotyczących związku pomiędzy charakterystykami osobowościowymi pacjenta, a skutecznością radzenia sobie ze stresem wywołanym chorobą.

Stres a zwiększone ryzyko zachorowania na chorobę nowotworową

Wśród badaczy do dziś brak porozumienia w kwestii tego, czy stres stanowi czynnik zwiększający ryzyko zapadnięcia na chorobę nowotworową. Mimo, że udało się jednoznacznie wykazać, że stres, w szczególności chroniczny, upośledza wiele aspektów funkcjonowania układu odpornościowego, to jednak trudno powiązać bezpośrednio stres i zachorowanie na raka. Celem niniejszej pracy jest zaprezentowanie wyników wybranych badań nad udziałem stresu w etiopatogenezie chorób nowotworowych, oraz omówienie opisanych w literaturze potencjalnych mechanizmów psychoneuroimmunologicznych, odpowiedzialnych za omawianą zależność.

Stres w pracy a stan zdrowia u funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej

Celem podjętych badań było ustalenie czy istnieje zależność pomiędzy stresem odczuwanym w miejscu pracy a poszczególnymi wymiarami stanu zdrowia w grupie funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej. Badaniami objęto 175 funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej z terenu Łodzi. Średnia wieku badanej grupy wynosiła 36,31 lat, średnia stażu pracy na obecnym stanowisku – 8,51. W badaniach zastosowano: Kwestionariusz do Badania Subiektywnej Oceny Pracy oraz Kwestionariusz Ogólnego Stanu Zdrowia Davida Goldberga (GHQ – 28). Uzyskane wyniki badań wykazały istotną pozytywna zależność między stresem w pracy i większością jego czynników a czterema wymiarami stanu zdrowia, tj. ogólnym stanem zdrowia, symptomami somatycznymi, niepokojem i bezsennością, symptomami depresji. Uzyskane rezultaty nie ujawniły związku pomiędzy stresem a zaburzeniami funkcjonowania.

Jak rozumieć i stosować holizm w terapii antytytoniowej?

W pierwszej części praca zawiera omówienie znaczenia pojęcia „holizm” w medycynie od starożytności do współczesności. Autorzy omawiają rozumieni holistycznego podejścia do człowieka w interwencji terapeutycznej. Starają się również określić wskazania do stosowania terapii o charakterze holistycznym. Druga część pracy prezentuje modelowe założenia terapii holistycznej. Autorzy podejmują próbę budowy holistycznego modelu terapii antytytoniowej oraz omawiają jej podstawowe zalety.

Poziom samoakceptacji (self- esteem) a status społeczny w środowisku szkolnym

Odpowiedni poziom self-esteem samoakceptacji) jest konieczny do twórczego rozwoju osobowości i samorealizacji jednostki. Duże znaczenie przywiązuje się do powstawania i rozwoju self-esteem w okresie adolescencji. Celem przeprowadzonych badań było dokonanie oceny, czy istnieje zależność między posiadanym poziomem self-esteem a pozycją społeczną i statusem socjometrycznym młodzieży szkolnej. Badaniom poddano 61 uczniów LO w wieku 14-16 lat (średnia 15.7); zastosowano Skalę Self-esteem A. Norenia i Hebeisena. Uzyskane wyniki wskazują, że związek pomiędzy poziomem self-esteem a statusem społecznym uczniów w klasie występuje tylko w grupie chłopców i jest ograniczony do wyborów negatywnych - chłopcy z wysokim poziomem self-esteem są rzadziej odrzucani przez rówieśników i na odwrót. Jednocześnie wysoki poziom self-esteem nie gwarantuje popularności w klasie (mierzonej wskaźnikiem wyborów pozytywnych). Okazało się też, że poziom samoakceptacji oraz to, czy uczniowie są popularni (bądź nie) w klasie nie zależy od płci.

Obraz siebie – struktura „Ja” u osób z diagnozą Anoreksja Nervosa

Celem podjętych badań było ustalenie czy istnieje różnica i w jakim zakresie, pomiędzy obrazem siebie – strukturą „Ja” u osób z diagnozą anoreksja nervosa a osobami zdrowymi. Badaniami objęto 30 osób, średnia wieku badanej grupy wynosiła 17,46 lat. W badaniach zastosowano: Kwestionariusz „Obraz Siebie” D. Offera, Test Zdań Niedokończonych oraz część I i II Testu „Obraz Ja”. Uzyskane wyniki badań wykazały istotną zależność między grupą kliniczną a grupą kontrolną w zakresie: „Ja” psychologicznego, „Ja społecznego, Kontroli świata zewnętrznego i Przystosowania. Uzyskane rezultaty ujawniły niejednoznaczne różnice w zakresie „Ja” rodzinnego.

Niebezpieczeństwa medycyny niekonwencjonalnej

Komercjalizacja, jatrogenność i odhumanizowanie współczesnej medycyny akademickiej to najczęściej wymieniane, negatywne koszty jej techniczno-utylitarnych osiągnięć. Tymi zjawiskami można tłumaczyć zainteresowanie naturalnymi metodami leczenia. Medycyna alternatywna w swojej obecnej praktyce zdaje się jednak znacznie odbiegać od wielowiekowego pierwowzoru. Wyprzedza także naukowe uzasadnienia niektórych terapii i przeczy unormowaniom prawnym dotyczącym podejmowania działalności leczniczej. W pracy prezentujemy wyniki badań dowodzące skali rozpowszechnienia terapii alternatywnych – na przykładzie wywiadów przeprowadzonych z 214 chorymi w okołooperacyjnym okresie choroby dyskowej kręgosłupa. Badania przeprowadzone w latach 1999-2000 ujawniły, że co drugi pacjent (n=109) próbował różnorodnych terapii alternatywnych, których łącznie wykonano 138. Tylko 34 terapie przeprowadził lekarz medycyny. Chorzy zgłaszali zabiegi bardzo często odbiegające od opisów w uznanych podręcznikach z zakresu medycyny naturalnej. Zebrane informacje sygnalizują zagrożenia zdrowia wynikające z bezkrytycznych kuracji metodami stosowanymi bez nadzoru lekarskiego.

Podmiotowe wyznaczniki skłonności do korzystania z metod terapii niekonwencjonalnych

Artykuł dotyczy problemu podmiotowych różnic w stosowaniu niekonwencjonalnej medycyny. Próbuje odpowiedzieć na pytanie czy korzystanie z niekonwencjonalnych metod leczenia jest związane z posiadaniem przekonań, których nie można wyjaśnić na gruncie współczesnej nauki. Prezentuje rezultaty badań dotyczące relacji pomiędzy skłonnością do stosowania niekonwencjonalnych metod leczenia z posiadaniem przekonań o istnieniu zjawisk paranormalnych, potrzebą poznawczego domknięcia oraz samopoczuciem fizycznym i psychicznym

Recenzje