Sztuka Leczenia

Wydanie: brak tytulu

Problem prawdy w etyce

W niniejszym artykule analizuję, dlaczego dyskurs moralny jest bardziej skomplikowany,niż to sugeruje określenie „etyka stosowana”. Zwracam uwagę na interdyscyplinarną naturę bioetyki. Każdy solidnie ugruntowany dział etyki musi dysponować wiedzą faktograficzną, umieć ocenić tę wiedzę, zaplanować alternatywne rozwiązania opisywanych problemów. Charakterystym cznym rysem ludzkiego życia jest obecność w nim dylematów, zmuszających do wysiłku umysłowego, wyprowadzania konkluzji moralnych i dokonywania wyborów. W trakcie tych czynności należy analizować cały wachlarz deskryptywnych, pojęciowych i moralnych sldów, a jednoczeoenie oceniać leżce u ich podstaw założenia i zobowiązania. Teorie etyczne stanowią tylko fragment większej całości, na którą składają się oprócz nich takie dyscypliny, jak nauki medyczne, pielęgniarstwo, zdrowie publiczne, prawo i nauki społeczne. Można wyróżnić dwa zasadnicze podejęcia do problemu prawdy: realistyczne i konstruktywistyczne. Swoje rozważania ograniczam do problemu uzasadniania i prawdy, a więc do kwestii stanowiących przedmiot metaetyki.

Aksjologiczny sens nauk przyrodniczych

Czy nauka jest z istoty nastawiona praktycznie? Czy cel nauk jest czysto teoretyczny? Czy nauki są nastawione na czyste poznanie prawdy? Czy nauki mogą istnieć bez techniki? W artykule chcę przywołać racje za przyjęciem, że celem nauki jest skuteczne działanie, panowanie, a nie czyste poznanie prawdy. Odwołuję się do Schelerowskiej koncepcji wiedzy dającej władzę. Nauki są przykładem takiej wiedzy. Przedmiot nauk jest konstruowany, a nie dany, w aktach poznania pośredniego, a więc powątpiewalnego, którego cel i motywacja są praktyczne, a poznanie relatywne. O tym, że nauka nie jest nastawiona na czyste poznanie prawdy, oświadczy także jej związek z techniką.

Czy mamy dziś do czynienia ze wspólczesną odmianą eugeniki?

Artykuł Czy mamy dziś do czynienia ze współczesną odmianą eugeniki ma na celu pokazanie zupełnie nowych, wcześniej nieznanych możliwości genetyki i farmakologii. Wraz z nadejściem XXI wieku i zakończeniem Projektu Poznania Genomu Ludzkiego znacznie wzrosły możliwości aktywnego oddziaływania zarówno na organizm, jak i na psychikę człowieka. Z jednej strony eliminowane są wady genetyczne, z drugiej zaś za pomocą takich ośrodków, jak prozac czy ritalin modyfikuje się cechy psychiczne. Jednak w odróżnieniu od „klasycznej” eugeniki społecznej, tym razem to nie pañstwo czy społeczeństwo jest zainteresowane eugeniką, lecz podejmują się tego na własną rękę sami zainteresowani. Pytanie tylko, czy wszystkie zabiegi „poprawiające naturę” winny być dozwolone.

Zdolność lekarza do kreatywnego myślenia jako warunek aksjologiczny

Przez twórcze myślenie będę rozumiała umiejętność którą można rozwijać, wzbogacać, a która podpowiada nowe możliwości rozwiązania problemu, prowadząc do skutecznego i efektywnego działania. Odwołuję się tutaj do współczesnej koncepcji myślenia lateralnego, zwanego też myśleniem „w bok”. Twórcą jej jest doktor medycyny Edward de Bono, światowej sławy ekspert w dziedzinie procesu twórczego myślenia. Ponieważ profesjonalne postępowanie lekarza powinno wynikać z udanych decyzji oraz umiejętności adekwatnego widzenia sytuacji, aktywność lekarza wymaga szczególnej umiejętnooeci myślenia, które powinno być twórcze, a niemechaniczne. Uważam to za etyczny warunek pracy lekarza. Skuteczność działania lekarza, zarówno w procesie terapii, jak i w relacji z pacjentem, wynika z jego zdolności dystansowania automatyzmu myślowego. Zakładam, że jest to jeden z podstawowych warunków aksjologicznego postępowania medycznego.

Fenomen cierpienia w świetle filozofii buddyzmu tybetańskiego

Cierpienie jest zjawiskiem wielowymiarowym – określa trudne sytuacje, z jakimi człowiek zmaga się w trakcie swojego życia, jak również reakcje lub postawy wobec nich. W tradycji buddyjskiej fenomen istnienia cierpienia, jego przyczyn i możliwości pokonania jest przed miotem głęboki egzegezy. W artykule omówiono to zjawisko z perspektywy tzw. Czterech Szlachetnych Prawd – jednych z pierwszych nauk wygłoszonych przez Buddę Sakiamuniego. Przedstawiono również przykłady strategii radzenia sobie z cierpieniem stosowanych przez Tybetańczyków.

Uwarunkowania zdrowia i choroby – aspekty historyczne i współczesne

Zdrowie i jego uwarunkowania są podmiotem zainteresowania od początku istnienia ludzkości. W ciągu wieków powstało wiele teorii na temat tego zagadnienia,ale w medycynie przypisuje się dominujące znaczenie paradygmatowi biomedycznemu. Model ten traktuje zdrowie jako stan przeciwny chorobie, a wszystkie procesy zachodzące w organizmie ludzkim rozpatrywane są tylko w biologicznym odniesieniu. Ułatwienie diagnozy oraz zwiększenie efektywności procesu terapeutycznego jest możliwe dzięki wieloaspektowemu podjęciu do zdrowia i choroby. Rozumie się przez to poszukiwanie wzajemnych powiązań między proces amibiologicznymi zachodzącymi w organizmie człowieka, a jego psychiką, duchowością i środowiskiem, w którym żyje. W przypadku budowania i umacniania zdrowia ważne jest również to, aby pacjenci zdawali sobie sprawę z własnej odpowiedzialności za jego stan. Wybór prozdrowotnego stylu życia zapobiega powstawaniu wielu chorób, w tym chorób cywilizacyjnych.

Energetyczna koncepcja życia i człowieka a medycyna wibracyjna

Pojawienie się w Stanach Zjednoczonych nowego podejścia terapeutycznego, zwanego medycyną wibracyjną lub energetyczną, podważa zasadność obowiązującej definicji życia zredukowanego do procesów biochemicznych, a tym samym i podstawy naukowe medycyny oparte na paradygmacie mechanicystycznym, a nie holistycznym. Artykuł przedstawia bardzo obiecujące poznawczo, nowe koncepcje dotyczące: 1. Istoty rzeczywistości (Wszystkości) i skutki uświadomienia sobie powiązań istniejących pomiędzy zjawiskami fizycznymi, biologicznymi, psychicznymi, społecznymi, kulturowymi oraz „duchowymi” – na podstawie modelu Kena Wilbera i Davida Bohma (koncepcja dwóch porządków – jawnego, czyli zrealizowanego, oraz porządku ukrytego, czyli zwiniętego). 2. Relacji pomiędzy materią, energią i polami informacyjnymi – według moskiewskiego akademika Genadija Szipowa (pierwotne pola torsyjne jako bezenergetyczne pola informacyjne, czyli pola świadomości). 3. Znaczenia wibracji (Fritjof Capra) jako podstawowego kodu służącego do komunikowania się wszechświata. Znaczenia wielopoziomowego modelu wszechświata zróżnicowanego wibracyjnie, poczynając od wibracji materii nieożywionej, przez ożywioną, wibracje pól emocjonalnych, mentalnych aż po spektrum wibracji świadomości, oraz wielopoziomowego modelu człowieka jako indyw idualnego pola życia złożonego z wielu pól energetyczno-informacyjnych. 4. Odmiennego od medycyny akademickiej rozumienia istoty życia i człowieka, definicji zdrowia i choroby, przyczyn chorób i sposobów ich leczenia – wynikających z nowego paradygmatu, a potwierdzanych empirycznie przez praktyki medycyny alternatywnej i komplementarnej.

Uwagi niesforne o tak zwanej homeopatii klasycznej

Homeopatia jest systemem leczniczym komplementarnym w stosunku do medycyny klinicznej, skutecznym i wartościowym. W ciągu dwustu lat zyskała doświadczenie i wiedzę, które znacznie wzbogacają skarbnicę wiedzy medycznej i powinny być szerzej wykorzystywane przez medycynę kliniczną. Istnienie różnych szkół homeopatii nie powinno przysłaniać jej uniwersalnych cech i wartości. Homeopatia powinna uwolnić się od pewnych treści, które zdezaktualizował upływ czasu oraz rozwój nauk i poddać się w odpowiednim zakresie weryfikacji naukowej. Powinna przy tym zachować swoją integralność i tożsamość, której główną programową podstawą jest zasada simile.

Próba analizy roli subiektywnych potrzeb zdrowotnych w selekcji usług zdrowotnych

W pracy przedstawiono kilka koncepcji potrzeb zdrowotnych, ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy społeczno-ekonomicznej w analizie tych potrzeb. Omówione zostało podejście profesjonalne (jego uwarunkowania i rezultaty), które polega na dokonywaniu oceny potrzeb zdrowotnych przy pomocy obiektywnych, wymiernych kryteriów. Przeanalizowane zostały również koncepcje, które opowiadają się za większą indywidualizacją i subiektywizmem w określaniu potrzeb zdrowotnych. Zastosowanie perspektywy subiektywnej nie wiąże się z porzuceniem obiektywnych kryteriów oceny stanu zdrowia, ale raczej z zaakceptowaniem pewnej racjonalności indywidualnych ocen i działań podejmowanych przez pacjentów w celu poprawy własnego zdrowia. Działania te są związane z korzystaniem z usług zdrowotnych oferowanych przez profesjonalistów medycznych. W artykule przedstawiono koncepcje usług zdrowotnych oraz ich znaczenie w zaspokajaniu potrzeb, w takim rozumieniu, jakie dominuje we współczesnej polityce opieki zdrowotnej. Zasadniczą część artykułu stanowi próba analizy rosnącej roli subiektywnych potrzeb zdrowotnych w selekcjonowaniu usług zdrowotnych przez pacjentów. Analizę prze prowadzono na podstawie przedstawionych wcześniej koncepcji potrzeb i usług zdrowotnych, ze szczególnym uwzględnieniem cech charakterystycznych procesu subiektywizacji potrzeb. Te cechy to: indywidualizacja strategii zaspokajania własnych potrzeb, traktowanie zdrowia jako wartości samej w sobie, poszukiwanie bliskiego i bezpiecznego kontaktu z profesjonalistą medycznym oraz, last but not least: domaganie się jak najwyższej jakości świadczeń zdrowotnych.

Depresja i lęk a choroby układu sercowo-naczyniowego

Rola czynników psychologicznych i psychopatologicznych w etiopatogenezie chorób serca i układu krążenia ciągle stanowi aktualny problem badawczy. Szczególne zainteresowanie wzbudzają związki między strukturą i cechami osobowości a powstawaniem i przebiegiem choroby niedokrwiennej serca; w ostatniej dekadzie wiele badań poświęconych było także współwystępującym z chorobą niedokrwienną serca różnego rodzaju dysfunkcjom psychicznym. Stwierdzono m.in., że z tą chorobą w istotny sposób związana jest depresja i z nią wiąże się największe ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca. Wieloletnie obserwacje kliniczne wskazują także wyraźnie, że zdarzenia wywołujące stres mogą bezpośrednio poprzedzać lub nawet wyzwalać ostry zawał mięśnia sercowego. W innych badaniach wykazano, że dolegliwości ze strony układu krążenia mogą stanowić ważny element obrazu klinicznego niektórych zespołów lękowych, zwłaszcza lęku uogólnionego i lęku napadowego.

Wyznaczniki radzenia sobie ze stresem u młodzieży z nadwagą i z wagą w normie

Celem podjętych badań było:• określenie różnic w zakresie wybranych parametrów psychologicznych, w tym radzenia sobie ze stresem, między młodzieżą z nadwagą a młodzieżą z wagą w normie; • ustalenie zależności między stylami radzenia sobie ze stresem a wybranymi zmiennymi psychologicznymi w obydwu badanych grupach; • ustalenie wyznaczników poszczególnych stylów radzenia sobie ze stresem u młodzieży z nad wagą i z wagą w normie. W badaniach wzięła udział młodzież w wieku 14–19 lat. Prze badano 187 osób z nadwagą (BMI M = 27,47) i 179 osób z wagą w normie (BMI M = 19,95).Zastosowano wiele technik pomiaru, wśród nich Skalę Jak obie radzisz? do pomiarów stylów radzenia sobie ze stresem. Uzyskane wyniki badań pokazały między innymi, iż młodzież z nadwagą rzadziej w sytuacji stresu korzysta z aktywnego sposobu radzenia sobie i rzadziej poszukuje wsparcia u innych niż młodzież z nadwagą.

Ocena wpływu naświetlań laserem niskoenergetycznym na stan emocjonalny pacjentów uzależnionych od alkoholu

Celem prowadzonych badań była ocena wpływu naświetlań laserem niskoenergetycznym na stan emocjonalny osób uzależnionych od alkoholu. Naświetlania prowadzono dwoma typami lasera. Laserem argonowym naświetlano punkty akupunkturowe a laserem helowo-neonowym prowadzono biostymulację punktów leżących w rzucie dużych naczyń szyjnych. Badaniu poddano 10 osób, u których oceniano obecność i nasilenie zaburzeń depresyjnych Skalę Depresji Hamiltona. Ocenę obecności i nasilenia objawów depresji przeprowadzono przed przystąpieniem pacjenta do naświetlań i po ich ukończeniu. Stwierdzono, że stan emocjonalny uległ zmianom – nasilenie objawów depresyjnych wyraźnie się zmniejszyło: u 80% badanych po zakończeniu naświetlań nie było objawów depresyjnych, u 20% depresja miała nasilenie niewielkie. Uzyskane wyniki sugerują, że biostymulacja laserowa może zmniejszać nasilenie depresji, a tym samym poprawiać prognozę w leczeniu uzależnienia od alkoholu.

Poziom samooceny i rozwój wiedzy o sobie w okresie adolescencji – analiza przeprowadzonych badań

Celem podjętych badań była próba odpowiedzi na pytanie, jaki jest poziom samooceny i obraz siebie badanej młodzieży. Badaniami objęto 195 osób, uczniów liceum ogólnokształcącego we Włocławku, średnia wieku badanej grupy wynosiła 14,98 lat. W badaniach zastosowano: Kwestionariusz Obraz Siebie D. Offera, Test Uzupełniania Zdań (wersja J. M. Sacks i L. Sidney) Skalę Ogólnej Samooceny Rosenberga oraz Test do Badania Wiedzy o Własnej Osobie. Uzyskane wyniki badań wskazują na dobry obraz siebie badanej młodzieży i wysoki poziom samooceny. Płeć okazała się istotnym czynnikiem różnicującym badaną grupę.

Znaczenie aktywności fizycznej w rehabilitacji psychospołecznej osób z niepełnosprawnością

Następstwa chorób i urazów mogą występować pod postacią zaburzeń somatycznych oraz zmian w sferze życia psychicznego i społecznego. Ważną rolę w przywróceniu zaburzonych i utraconych funkcji pełni rehabilitacja oraz uprawianie sportu. Regularny trening wyczynowy i rekreacyjny pozwala na wytworzenie kompensacji ruchowych, co sprzyja uzyskaniu samodzielności przez osobę niepełnosprawną. Poza tym aktywność fizyczna poprawia koncentrację, rozwija siłę woli oraz wpływa na rozwój emocjonalny. Uczestnictwo w sekcjach i obozach sportowych umożliwia integrację społeczną, która jest istotnym czynnikiem w budowaniu własnej osobowości, a wsparcie i akceptacja ze strony ludzi zdrowych mobilizuje do rozpoczęcia lub kontynuacji nauki i pracy. Uprawianie sportu i rekreacji daje zatem szansę osobom chorym na pozbycie się kompleksów wynikających z upośledzenia organizmu oraz umacnia przekonanie o byciu pełnowartościowym człowiekiem pomimo fizycznych lub psychicznych ułomności.